Bir kişinin
temizliğe karşı takıntılı olarak bağımlılık göstermesi, hayatını ve çevresini
etkileyen “bakteriler ve mikroplar” gibi
etkenlerden bir araya gelme, korkma duygusudur.
Temizlik Hastalığı Nasıl Anlaşılır?
Son zamanlarda adını
sıkça duyduğumuz temizlik hastalığı aslında geçmişten günümüze oldukça yaygın
olarak bilinen bir takıntılı temizlenme isteği hastalığıdır.
Birey aslında yaşadığı bu karşı konulmaz
temizlenme ve temizleme duygusunun abartılı olduğunu çok iyi bilmektedir. Ancak
duygularına ve eylemlerine karşı koyamamaktadır.
Kontrol edilemeyen ve
sürekli akla gelen düşüncelere Obsesyon, takıntılı düşüncelerin bize yaptırmak
ya da yaptırmamak ile ilgili davranışlara da Kompulsiyon adı verilir.
Örneğin iki ana
kategoride belirlenen Obsesyon da kişi temizlik yaptığı yerin hala pis olduğunu
hisseder bu düşünmeye “obsesif düşünce” adı verilir.
Kompulsiyon dediğimiz
olay ise temizlediği yerin temiz olmadığına inanarak sürekli aynı yerleri
temizlemesine de “kompulsif davranış” olarak adlandırılır.
Temizlik Hastalığı’nın Başlıca Belirtileri
·
El
temizliği
·
Ev
temizliği
·
Vücut
temizliğine dairdir.
Bunlara bağlı
olarak kişi ellerini özellikle kendi temizlediği objeler dışında başka herhangi
bir şeye dokunamaz. Dokunmak durumun da kaldığında ise derhal ellerini yıkamak
hatta dezenfekte edici ürünler kullanmak isterler. Bazı durumlarda ise bedensel
olarak kirlenme hissi ile panik yaşar ve fizyolojik olarak bu durumlarını
dışarıya bariz bir şekilde yansıtırlar. Panik duygusu, terleme, korkma gibi.
Dışarıdan
gelebilecek bakterilerin, tozların ve başkaca yabancı maddelerin evlerine
girmelerine izin vermek istemezler, buna bağlı olarak kendileri ve varsa ailesi
hatta misafirlerini bile evin kapısın da temizlenmeye zorlarlar ve bu konuda
ciddi tepkiler verirler.
Bedensel
temizlikleri oldukça önemlidir. bazı hastalar yeterince temizlenebilmek hatta
varsa çocuklarının bile temizliğinden emin olabilmek adına kendilerince
rakamsal hedefler koyarlar. Örneğin banyo sırasında 4 defa sabunlanmak onların
huzur duyacağı temizlenme biçimi olarak kendini göstermektedir.
Temizlik Hastalığının Nedenleri
Her hastalıkta
olduğu gibi Temizlik hastalığı da birden fazla nedene bağlı olabilir. Bu nedenle
uzman bir hekime başvurulması doğru bir teşhis konması ve varsa tedavisi bu
yönde yapılması öngörülür. Teşhise dayalı olarak;
1)
Beynin kimyasındaki
oluşan değişimler, yani beynin bazı bölgelerindeki hasar görmüş iletiden
kaynaklanabilir ve fizyolojik nedenlerden ortaya çıkabilir.
2)
Psikolojik nedenlerden ortaya çıkanlar ise
·
Örnek alınan
kişilerden anne, baba ya da bakım veren kişinin böyle bir rahatsızlığının
olması,
·
İçin de
bulunduğu bazı vakalardan dolayı hissedilebilen suçluluk duyguları,
·
Travmatik
yaşantılar, çatışmalı ve mutsuz ilişkiler ya da evlilikler
·
Yalnızlık hissi
ve durumları
Temizlik hastalığı OKB’nin
nedenleri arasında görülmektedir.
Temizlik Hastalığı Daha Çok Hangi Cinsiyette
Görülür?
Daha çok kadınlar
da olduğu saptanan hastalığın aslında ev ortamın da daha fazla olmalarından
kaynaklandığını söyleyebiliriz. Ancak yetişme dönemin de birçok erkeğin de
çevresel faktörler ve psikolojik nedenler ile de temizlik hastası olduğunu
görebilirsiniz.
Temizlik Hastalığı Tedavisi Nedir?
Temizlik hastalığı OKB zamanla kendini gösteren bir hastalıktır. İlk
dönemler de sadece titizlik olarak adlandırılan bu durum ilerleyen zamanlar da
takıntı haline gelmeye başlamaktadır. Örneğin her gün evini bir kere temizleyen
bir kişi ilerleyen safhalarda evini birden fazla kez aynı şekilde ve gün
geçtikçe için içinden çıkılmaz bir hale gelene kadar temizlemek isteyebilir. Bu
durumlara gelmeye başladığını hisseden kişilerin ya da yakınlarının da
farkındalığı ile en kısa zamanda bir hekime başvurmaları gerekmektedir.
Temizlik hastalığı tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Ancak önemle
belirtmemiz gerekirse ilk 6 aylık vakaların iyileşme süreci daha erken ve basittir.
Bu nedenle bu durumu iyi takip etmekte yarar vardır. Bunun dışında uzun yıllar
bu rahatsızlığa maruz kalmış kişilerin düzelmesi de, tedavi sürecinin uzamasına
neden olur. Tedavi psikiyatrik muayene sonucu teşhis edilmiş ise ihtiyaç
duyulduğun da ilaç tedavisi ile başlayıp, psikoterapi ile de süreç desteklenir.
SAĞLIK İLE İLGİLİ DİĞER YAZILAR
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder